Verstandelijke beperking

Een verstandelijke beperking is een ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door beperkingen in het intellectuele functioneren en het aanpassingsvermogen. Mensen met een verstandelijke beperking ontwikkelen zich minder snel en hebben vaak moeite met het begrijpen van informatie. Ook hebben ze vaak moeite met het aanleren van nieuwe vaardigheden en het zelfstandig uitvoeren van dagelijkse taken. 

Bij mensen met een verstandelijke beperking zijn de gevolgen zichtbaar op verschillende gebieden. Bijvoorbeeld ontwikkeling, dagelijks leven, omgang met anderen, werk of school. Vaak krijgen mensen met een verstandelijke beperking hulp op het gebied van wonen, werken, leren en contacten maken. Soms hebben ze ook gedragsproblemen of een psychische aandoening.

Verstandelijke beperkingen kunnen tal van oorzaken hebben, zoals genetische factoren, prenatale problemen, complicaties rondom de geboorte, oplopen van een infectie en blootstelling aan bepaalde stoffen. Ook zijn er mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Bij hen heeft een ziekte, beroerte of ernstig ongeval geleid tot een verstandelijke beperking.

Er zijn mensen met lichte, matige, ernstige en zeer ernstige verstandelijke beperkingen.

• De grootste categorie betreft de mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Zij hebben vaak problemen met communiceren, abstract denken, plannen en geld beheren.
• Mensen met een matig verstandelijke beperking (MVB) hebben vaak ondersteuning nodig op gebied van school, werk en persoonlijk leven.
• Een ernstig verstandelijke beperking (EVB) leidt vaak tot uitgebreide ondersteuning op het gebied van dagelijkse taken en bezigheden nodig. De afkorting EVB+ wordt gebruikt voor een ernstig verstandelijke beperking in combinatie met moeilijk verstaanbaar gedrag. Daarnaast gebruiken we nog ernstig meervoudige beperking (EMB) bij mensen die naast een (zeer) ernstig verstandelijke beperking ook ernstige lichamelijke beperkingen hebben.
• Mensen met een zeer ernstig verstandelijke beperking (ZEVB) of een zeer ernstig verstandelijke en meervoudige Beperking (ZEVMB) communiceren vooral non-verbaal en zijn doorgaans uitgebreid afhankelijk op het gebied van persoonlijke verzorging en dagelijkse taken.

De rol van ZonMw is het ontwikkelen, verspreiden en toepassen ven kennis om zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren. Met als doel dat mensen met een verstandelijke beperking met grotere zelfstandigheid en meer zeggenschap kunnen functioneren in de samenleving. Hierbij zijn wetenschappers betrokken, evenals zorgprofessionals, (vertegenwoordigers van) mensen met een verstandelijke beperking, mantelzorgers en andere betrokkenen. ZonMw werkt hieraan met verschillende programma’s. Zo beoogt het programma Gewoon Bijzonder om zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking, meervoudige beperking of niet-aangeboren hersenletsel te verbeteren. Het programma Academische werkplaatsen verstandelijke beperkingen is er om de kwaliteit van de gehandicaptenzorg te verbeteren en tot een adequate kennisinfrastructuur te komen.