Klimaat en gezondheid

De gezondheidseffecten van klimaatverandering worden wereldwijd groter. Vanuit dit programma financiert ZonMw projecten die kennis over deze gezondheidseffecten ontwikkelen. Het doel is deze kennis toe te passen door samenwerking te stimuleren.

Pilotprojecten

Het programma Klimaat en Gezondheid is gestart in 2020. Lees welke pilotonderzoeken financiering hebben ontvangen in de eerste subsidieronde. Deze projecten worden in de periode 2021-2023 uitgevoerd. Het programma is gestoeld op de kennisagenda Klimaat en Gezondheid, opgesteld door de Universiteit Maastricht, Wageningen University & Research en het RIVM. Hierin is de kennis over de gevolgen van klimaatveranderingen voor de volksgezondheid in kaart gebracht en zijn kennisbehoeften geïdentificeerd en geprioriteerd: kennis die nodig is om de effecten van klimaatverandering en klimaatmaatregelen inzichtelijk te maken, en om handelingsperspectief te bieden. Dit ZonMw-programma heeft tot doel de gewenste kennis te ontwikkelen en toepasbaar te maken, mede door het stimuleren van samenwerking. Lees in de onderstaande 3 interviews hoe ZonMw inzet op meer kennis en bewustwording op het thema diversiteit en klimaat.

Jongetje zit in het gras met gele bloemen op de achtergrond en niest
1 / 3

Met een pollen-buienradar kan de kwaliteit van leven van hooikoortspatiënten verbeteren

Hooikoortspatiënten kunnen door klimaatverandering meer klachten ervaren en het aantal patiënten neemt toe. Onderzoekers ontwikkelen een ‘pollen-buienradar’ om de kwaliteit van leven van hooikoortspatiënten te verbeteren.

Lees verder
Tim Stobernack en Egid van Bree doorzoeken afval van een operatie. Om hen heen ligt een grote berg aan plastic slangen, handschoenen en isolatie-jassen.
2 / 3

Onderzoek naar duurzame zorg in het ziekenhuis

Voor het eerst loopt er een onderzoek naar de klimaat- en milieu-impact van individuele zorgtrajecten in het ziekenhuis. De resultaten, vooral uitgedrukt in kilo’s CO2-uitstoot, leveren handvatten op die de zorg écht duurzamer kunnen maken.

Lees verder
Twee vrouwen zitten in een huis voor de ventilator. Het is duidelijk warm. Een vrouw wappert met haar hand om af te koelen en de andere vrouw drinkt een glas water.
3 / 3

Bij hittegolven sterven relatief meer oudere vrouwen dan oudere mannen

Bij (extreme) koude en hitte sterven meer mensen in Nederland dan bij mildere temperaturen. Tijdens hittegolven valt op dat in de leeftijdsgroep boven de 65 jaar meer vrouwen overlijden dan mannen. De verklaring hiervoor ligt waarschijnlijk bij fysiologische en gedragsverschillen tussen mannen en vrouwen.

Lees verder

Klimaat en Gezondheid

Het klimaat verandert wereldwijd en ook in Nederland. De gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, temperatuurveranderingen, droogte en waterbeschikbaarheid, hebben grote impact op de volksgezondheid. Andere effecten variëren van temperatuur gerelateerde gezondheidseffecten, allergieën, water- en vectoroverdraagbare aandoeningen, voedselgerelateerde gezondheidseffecten, UV-straling, en gezondheidseffecten gerelateerd aan luchtkwaliteit. Daarnaast kunnen klimaatmitigatie en neveneffecten van klimaatadaptatie maatregelen ook invloed hebben op de gezondheid, zoals bijvoorbeeld klimaatbestendige en klimaatvriendelijke maatregelen in de zorg via de aanpak van duurzame zorg.

Programmadoel en aandachtsgebieden

De 1e ZonMw-subsidieoproep op dit thema heeft tot doel: Het uitvoeren van een eerste pilotonderzoek van maximaal 2 jaar om kennis op dit gebied te ontwikkelen, gericht op handelingsperspectief in de Nederlandse context. De focus ligt hierbij op de samenwerking met partijen buiten de gezondheidszorg, die betrokken zijn bij klimaatadaptatie. Dit is een opmaat/verkenning voor een langdurig samenwerkingsverband (netwerk) tussen onderzoeksgroepen en relevante stakeholders die elkaar mogelijk niet van nature opzoeken.

Thema's 1e subsidieronde

Deze oproep focust op 3 thema’s geselecteerd uit de kennisagenda Klimaat & Gezondheid:

  • Temperatuurgerelateerde gezondheidseffecten
  • Allergieën
  • Duurzame zorg

Looptijd en budget

De kennisagenda vraagt om een langdurig programma. Met de 1e ronde is een start gemaakt: op 12 november 2020 is de subsidieoproep voor die 1e ronde opengesteld. Het budget is 1 miljoen euro. De deadline was 14 januari 2021. In juli 2021 hebben we bekend gemaakt welke projecten zijn gehonoreerd met een looptijd van 2 jaar.

Lees de Kennisagenda Klimaat en Gezondheid

NWA-programma 'Klimaatadaptatie en gezondheid’

Een ander initiatief is het programma 'Klimaatadaptatie en gezondheid' dat valt onder de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). Bekijk de projecten die 2 onderzoeksconsortia uitvoeren op onze themapagina Klimaatverandering. ZonMw en NWO voeren dit programma uit. Het programma is medegefinancierd door de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Vervolg

De pilotprojecten over hittestress en allergieën hebben een vervolg in het programma Klimaat en Gezondheid 2. Eind 2024 startte binnen dit programma het consortium ‘Gezond Omgaan met Hitte en pOllen in een veranderend klimaaT’ (GoHot). Het GoHot-project gaat kennis over de gezondheidsrisico's van hitte en pollen vertalen naar concrete handvatten die helpen om de ziektelast te verminderen. Onderzoekers uit het consortium zijn ook aangesloten bij projecten binnen het NWA-programma Klimaatadaptatie en gezondheid.

Commissieleden

Voorzitter

  • Dr. J.M.M. (Sjaak) de Gouw

Vice-voorzitter

  • M. (Madeleen) Helmer

Leden

  • Drs. C.C. (Cathy) van Beek
  • Ir. J.H.M. (Josine) van den Bogaard
  • Prof. dr. J.M. (Jacqueline) Cramer
  • Ir. A. (Adriaan) van Engelen
  • Dr. J.C. (Hans) Gehrels
  • Dr. J.N.G. (Hanneke) Oude Elberink
  • M.A. (Margot) Ribberink

Waarnemers

  • M.A. (Michiel) Hoorweg, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
  • V. (Viktor) Stöcker, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Kenmerken

Status:
Afgerond
Budget:
€ 1.000.000
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %

Contact

Frank Pierik

Senior programmamanager
klimaat [at] zonmw.nl

Zorah Ypma

Programmamanager
klimaat [at] zonmw.nl

Marije van der Kamp

Programmasecretaris
klimaat [at] zonmw.nl