Onbegrepen gedrag

Het is vaak te zien in het nieuws: iemand met ‘verward gedrag’ of zelfs een ‘verward persoon’. Deze benaming komt door het feit dat de Politie in hun systeem de incidentcode ‘E33: overlast door persoon met verward gedrag’ hanteert. Maar zijn deze mensen echt ‘verward’? De ervaring met de mensen om wie het gaat en hun naasten leert dat de benaming ‘mensen met onbegrepen gedrag’ als respectvoller en passender wordt ervaren.

ZonMw faciliteert onderzoek naar de groep mensen die hier wordt aangeduid: mensen die onbegrepen gedrag vertonen. Die groep is groot en divers. Het kan gaan om mensen met psychische klachten, maar ook iemand met nog onopgemerkte dementie of iemand die chronische stress ervaart. De problemen die zij ervaren kunnen zich opstapelen, waardoor ze te maken krijgen met professionals vanuit meerdere domeinen.

Het Actieprogramma Grip op Onbegrip zet vanaf 2021 in op het faciliteren en stimuleren van de samenwerking tussen politie, gemeenten en organisaties die hulp of zorg bieden aan mensen met onbegrepen gedrag en hun omgeving.

Stimuleren van domeinoverstijgend samenwerken

Professionals werken hard om mensen met onbegrepen gedrag en hun naasten zo goed mogelijk te ondersteunen. Vaak is er geen tijd, menskracht of financiële ruimte om goed met iemand van een andere organisatie of ander domein samen te werken. Zo komt het toch nog voor dat mensen niet de juiste zorg en ondersteuning krijgen. Daardoor komen ze in aanraking met justitie terwijl dat voorkomen had kunnen worden.

Actieprogramma Grip op Onbegrip bouwt voort op Actieprogramma Verward Gedrag

Tot 2021 liep het Actieprogramma Verward Gedrag, waarin kleinschalige en lokale projecten zijn gerealiseerd. Met het Actieprogramma Grip op Onbegrip heeft dat een vervolg gekregen. In 2023 lieten de ministeries van VWS en JenV  weten de handen ineen te slaan en middels dit programma een impuls te geven aan de samenwerking tussen politie, gemeenten en organisaties die hulp of zorg bieden aan deze groep mensen.

De focus van het huidige actieprogramma is regionaal kennis en praktijk aan elkaar verbinden en het verder brengen van goede praktijken. Er zijn een aantal aandachtsgebieden waar we met het programma op inzetten. Lees hieronder meer per aandachtsgebied.

Kenniswerkplaatsen Onbegrepen Gedrag 

Dit aandachtsgebied is gericht op het realiseren van een passend ondersteuningsaanbod voor de brede doelgroep mensen met onbegrepen gedrag die zich in een kwetsbare situatie bevinden, waarmee ook voorkomen kan worden dat zij niet onnodig met politie en justitie in aanraking komen.

> Kenniswerkplaatsen Onbegrepen Gedrag - Lees meer... 

Vroegsignalering en opvolging in de wijk

Bij dit aandachtsgebied wordt gefocust op vroege signalering van iemand met problemen op meerdere levensgebieden. Als dat op tijd gebeurt, kan worden voorkomen dat de situatie escaleert. Een wijk-GGD'er kan daar bijvoorbeeld een belangrijk rol in spelen door het verbinden van partijen in het zorg- en veiligheidsdomein.

> Vroegsignalering en opvolging in de wijk - Lees meer...

Domeinoverstijgend samenwerken in hotspots en veiligheidsregio’s

Mensen met onbegrepen gedrag die te maken hebben met complexe problematiek, komen ook vaak in aanraking met politie en justitie. Dit aandachtsgebied richt zich op het versterken van samenwerkingen rondom die groep mensen.

> Domeinoverstijgend samenwerken in hotspots en veiligheidsregio’s - Lees meer...

Landelijke begeleiding bij samenwerking rondom onbegrepen gedrag

• Vanuit het programma start een landelijk begeleidings- en evaluatietraject. Dit project ondersteunt de samenwerkingsverbanden door te werken aan een landelijk dekkend reflexief lerend systeem.
• Regioadviseurs Zorg & Veiligheid klaar om regio’s te ondersteunen bij het realiseren van betere samenwerking en bij het aanvragen van budget.

> Lees meer over de landelijke begeleiding bij samenwerking rondom onbegrepen gedrag