Innovatieve woonvormen en adequate huisvesting voor (ex)daklozen

• Titulatuur: dr.
• Initialen: D.M.
• Voornaam: Daan
• Achternaam: Bossuyt
• Organisatie: Universiteit Utrecht
• E-mailadres: d.m.bossuyt@uu.nl

Titel

Innovatieve woonvormen en adequate huisvesting voor (ex)daklozen

Betrokken organisaties

• Utrecht University, Sociale Geografie en Planologie
• Utrecht University, Sociale Wetenschappen
• Trimbos Instituut, Programma Mentale Gezondheid & Preventie

Samenvatting 

Langdurige woononzekerheid verergert psychische kwetsbaarheden en herstel van (ex)daklozen. Hoewel partijen experimenteren met innovatieve woonvormen, is er nog onvoldoende vergelijkend en systematisch onderzoek over de implementatie en effectiviteit van deze. Bovendien is dakloosheid is een complex probleem dat mede voortkomt uit een woningmarkt die onvoldoende voorziet in adequate huisvesting. Ons onderzoek vertrekt stelt dat innovatieve woonvormen gedeeltelijk kunnen bijdragen aan een oplossing voor dakloosheid, maar benadrukt ook van een brede woningmarkt om preventief verschillende doelgroepen tegen dakloosheid te beschermen.

Allereerst, vergelijkt dit onderzoek verschillende woonvormen met de brede woningmarkt, inclusief informele woonvormen, woningdelen, en flexwonen. Het onderzoek biedt een staalkaart van verschillende woonvormen en zorgmodellen voor (ex-)daklozen op 2 niveaus. De woonmodellen geëvalueerd aan de hand van de beleidsfilosofie, opdrachtgeverschap, en inbedding op stads- en wijkniveau. Voor de woning onderzoeken we het ontwerp, de mate waarbinnen deze privacy, veiligheid en thuis bieden, betaalbaarheid en woonzekerheid. Een relationele benadering onthult de inbedding van woonvormen in stedelijke systemen van zorg, huisvesting, sociaal beleid, werkgelegenheid en mobiliteit. We gaan ervan uit dat de effectiviteit van woonvormen afhangt van inbedding in stedelijke netwerken en de samenwerking tussen overheden, zorginstellingen en bewoners.

Ten tweede bieden we een realistische evaluatie van de impact van verschillende woonvormen op (mentale) gezondheidsuitkomsten, levenskwaliteit en sociale integratie van bewoners. We onderzoeken daarin de invloed van beschermd wonen in verschillende (implementatie)contexten, op fysiek, mentaal en sociaal welzijn. Deze evaluatie concentreert zich op het mechanisme van bevordering van het herstel en autonomie van bewoners. We veronderstellen dat woonvormen die aansluiten bij de principes van het Nationaal Actieplan Dakloosheid een positievere impact hebben. De combinatie van deze twee aspecten verheldert de impact van ruimtelijke inbedding en organisatie van beschermde woonvormen op de gezondheidsuitkomsten, levenskwaliteit en sociale integratie van (ex-)daklozen.

Ten derde, identificeren we ontwikkelingssporen voor woonvormen gestoeld op huisvesting als sociaal grondrecht. De staalkaart en vergelijkend bewonersonderzoek helpen bij de identificatie van veelbelovende modellen. We onderzoeken of brede huisvesting en innovatieve woonvormen een effectief alternatief vormen voor het huidige gerichte opvangmodel voor dak- en thuislozen. We co-creëren samen met professionals handelingsperspectieven voor opschaling van deze woonvormen. Het onderzoek identificeert de institutionele randvoorwaarden voor een dakloosheidsaanpak geformuleerd vanuit het recht op huisvesting.

De verwachte resultaten omvatten een uitgebreid begrip van de inbedding van verschillende woonmodellen, hun impact op bewoners en gemeenschappen, en opschalingsperspectieven.

Onze consortium kan onder andere worden verrijkt door expertise op 1 van de volgende gebieden

• Sociaal beleid en co-creatie
• Architectuur en ontwerp
• Public health en epidemiologie
• Bestuurskunde