Nieuwe indicaties

Er liggen kansen en mogelijkheden voor het gebruik van een nieuwe toepassing bij een bestaand geneesmiddel.  Omdat het langdurige traject van geneesmiddelenontwikkeling niet vanaf het begin hoeft te worden gedaan is het sneller en goedkoper. Bovendien is er al veel kennis en ervaring met het middel opgedaan, bijvoorbeeld met betrekking tot bijwerkingen.

Indicaties waarvoor een geneesmiddel of werkzame stof in een bepaalde toedieningsvorm en dosering is geregistreerd vormen in de praktijk maar een deel van de mogelijke toepassingen. ZonMw financiert in het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen verschillende onderzoeksprojecten op het gebied van drug rediscovery, ook wel drug repurposing genoemd. Het gaat daarbij om klinisch onderzoek naar de effectiviteit en/of dosisoptimalisatie van een veelbelovende nieuwe toepassing van een bestaand geneesmiddel.

Ook in het ZonMw-programma Regulatoire Pandemische Paraatheid is er aandacht voor nieuwe toepassingen van bestaande geneesmiddelen (drug rediscovery / drug repurposing) met de focus op oplossingsrichtingen en aanbevelingen voor het stimuleren van drug rediscovery (ook bij voorbereiding op een pandemie).

Het is vaak een grote uitdaging om een geneesmiddel voor een nieuwe indicatie geregistreerd te krijgen, zodat het niet off-label hoeft te worden voorgeschreven. In de praktijk blijkt dit lang niet altijd eenvoudig te realiseren. Onderzoekers signaleren verschillende beperkingen, onder meer het ontbreken van reële en verantwoorde incentives voor de risico’s die farmaceutische bedrijven nemen als zij drug rediscovery-onderzoek ondersteunen. De overheid ziet deze belemmeringen ook. Het ministerie van VWS vindt dat wet- en regelgeving op internationaal niveau afgestemd moet worden om zo registratie te vergemakkelijken. En op nationaal niveau kan het juridisch kader mogelijk zo worden aangepast dat het voor partijen aantrekkelijker wordt om samen te werken op dit terrein. Intussen blijft GGG zich inspannen om de kennis over kansrijke nieuwe toepassingen van bestaande middelen te vergroten en het potentieel van drug rediscovery onder de aandacht te brengen.

REMEDi4ALL is een acroniem voor REpurposing of MEDicines 4ALL. Het Europese consortium wordt door de Europese Commissie voor vijf jaar (2022-2027) gefinancierd. Het bestaat uit 24 partners, variërend van universiteiten en andere onderzoeksinstituten tot belangenbehartigers voor onderzoek naar zeldzame ziekten, het Belgische Anticancer Fund, het Nederlandse ZonMw, regelgevende instanties, experts op het gebied van health technology assessment en de farmaceutische industrie. 
Het consortium heeft als doel een Europees platform neer te zetten dat het gebruik van bestaande geneesmiddelen voor nieuwe indicaties kan faciliteren en daarmee versnellen.