Kansrijke start

Voor een goede zwangerschap en een kansrijke start voor het kind zijn verschillende factoren belangrijk. Zoals goede geboortezorg. Maar ook goede voorlichting vóór de zwangerschap. En gezonde leefomstandigheden en een gezonde leefstijl van de moeder en vader.

ZonMw draagt met verschillende (onderzoeks)programma’s bij aan een kansrijke start. Voor en tijdens de zwangerschap kun je denken aan gezond zwanger worden, zorg rondom kwetsbare zwangeren, screening, versterking van verloskundige samenwerkingsverbanden en integrale geboortezorg.  Na de geboorte spelen onderwerpen een rol zoals preventieve hulp om krachtig ouderschap te bieden en het versterken van samenwerking tussen professionals in het sociaal domein. Hieronder lichten wij een aantal onderzoeken en onderzoeksresultaten toe. 

Voor de zwangerschap

Afbeelding
Kansrijke start - slimnmer zwanger

‘Slimmer’ zwanger met een persoonlijk online coachingsprogramma

Gezonde voeding en leefstijl vergroot de kans op een zwangerschap en een gezonde baby. Mensne vinden het echter vaak moeilijk om hier iets aan mee te doen. Het persoonlijke online coachingsprogramma ‘Slimmer Zwanger’ helpt mensen met een kinderwens met tips, weetjes, vragen en recepten om hun voeding en leefstijl te verbeteren. Het programma is beschikbaar voor paren met kinderwens en hun zorgverleners.
Afbeelding
Kansrijke start UP

Risicofactoren van onbedoelde zwangerschap onder jonge, lager opgeleide vrouwen met een niet-westerse achtergrond

Een ongeplande zwangerschap kan iedereen overkomen. Niet alleen tieners en mensen met (seksueel) risicogedrag. Maar ook oudere vrouwen met een hoger opleidingsniveau en een voorgeschiedenis van depressies, evenals Islamitische vrouwen die al moeder zijn. Het vergoeden van anticonceptie kan bijdragen, maar er is behoefte aan meer, diverse maatregelen. Aandacht voor mentale gezondheid is hierbij belangrijk.

Tijdens de zwangerschap

Afbeelding
Kansrijke start NIPT

De NIPT als betrouwbaar alternatief voor invasieve tests op afwijkingen

De NIPT is een niet-invasieve prenatale test waarbij het bloed van de moeder wordt gebruikt om in het laboratorium te testen of het ongeboren kind mogelijk down-, edwards-, en patausyndroom heeft. De test is veel betrouwbaarder dan de tot 1 oktober 2021 gebruikte combinatietest. Binnen deze studie is de NIPT-test beschikbaar gemaakt voor alle zwangere vrouwen.
Afbeelding
Empowerment jonge vaders

Empowerment van jonge mannen in hun rol als vader bij een onbedoelde zwangerschap

Het lukt zorgverleners vaak niet goed om vaders bij een onbedoelde zwangerschap betrokken te laten zijn tijdens de zwangerschap en rond de geboorte. Terwijl zij dit wel graag willen. De zorg sluit vaak niet aan bij hun leefwereld. Met een position paper is gepleit voor meer onderzoek naar de clientpositie van vaders. NWO gaat dit onderzoek financieren.

Na de zwangerschap

Afbeelding
Kansrijke start Ouderschap

Handvatten ouderschap en opvoeding

Voor een optimale ontwikkeling en hechting van het kind is de gezondheid en het welzijn van de ouders een cruciale factor. De jeugdgezondheidszorg ziet ouders en kinderen in de eerste fase van hun leven en spelen hierbij een belangrijke rol. Uit diverse projecten zijn praktische handvatten ontwikkeld. Het perspectief van de ouder staat hierbij centraal.
Afbeelding
Kansrijke start - Veilige start

Veilige Start voor moeders met een licht verstandelijke beperking en hun baby's

Voor veel ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB) en multi-problematiek is opvoeden van kinderen een grote uitdaging. Onderzocht wordt wat de ondersteuningsbehoefte van deze vrouwen is en wordt in co-creatie met cliënten en professionals de interventie Veilige Start doorontwikkeld. Tot slot wordt onderzoek gedaan naar de effecten van Veilige Start op de veiligheid van het kind, de opvoeding en het gezinsfunctioneren.

Subsidie voor versterking verloskundige samenwerkingsverbanden

In Nederland is de geboortezorg van goede kwaliteit. Om deze te waarborgen én te verbeteren konden verloskundig samenwerkingsverbanden subsidie aanvragen. Bijna alle VSV’s hebben een aanvraag ingediend binnen deze subsidieoproep. De aanvragen worden op dit moment beoordeeld, eind 2024 krijgen alle VSV's bericht over het al dan niet toekennen van de subsidie. Hiermee kunnen zij verder werken aan het versterken van hun kwaliteit en samenwerking. Lees meer in dit nieuwsbericht.

Resultaten voucherprojecten

De 26 projecten binnen het programma Onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap (OBZ) konden in 2023 een kortlopende, aanvullende subsidie, een voucher, aanvragen. De voucher was bedoeld om onderlinge kennisuitwisseling en samenwerking tussen de projecten te stimuleren. Hieronder een greep uit de mooie samenwerkingen, nieuwe inzichten en praktische tools die dit heeft opgeleverd. Een overzicht van alle voucherprojecten vindt u hier

Resultaten Voucherprojecten OBZ
1 / 6

Onbedoelde zwangerschap in Nederland: Meten van ‘onbedoeldheid’

Wat is eigenlijk een 'onbedoelde zwangerschap' en hoe meet je deze? Onderzoekers vertaalden en toetsen de internationale vragenlijst ‘London Measure of Unplanned Pregnancy’ en maakten zo een betrouwbaar en valide Nederlands meetinstrument.  Lees hierover meer in de preprint van hun wetenschappelijk artikel. 

De voucher
2 / 6

Het gesprek over kinderwens met mensen in kwetsbare omstandigheden

Hoe voer je als professional een gesprek over kinderwens en gezinsplanning met mensen met een lichtverstandelijke beperking? En welke aspecten vragen hierbij verdere verdieping? Door het gebruik van deze praatkaart komen alle wensen, zorgen en feiten van patiënten/cliënten en naasten aan bod.

De voucher
3 / 6

Onderwijsmodule vaderschap

In de huidige opleidingen voor professionals in de geboortezorg is er beperkt aandacht voor de toekomstige vader. Daardoor worden vaders ook beperkt betrokken in de zorg. Met twee nieuwe onderwijsmodules, ontwikkeld in samenwerking met vaders zelf, krijgt vaderschap meer plek. Bekijk de kennisvideo’s over het belang van vaderschap en over manieren om vaders te betrekken

De voucher
4 / 6

Onbedoelde en tienerzwangerschappen in Surinaams en Antilliaans perspectief

Welke culturele overtuigingen, waarden en normen spelen een rol in tiener- en ongeplande zwangerschappen bij vrouwen met een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond? En welke ‘best practices’ op het gebied van voorlichting en zorgverlening sluiten aan bij deze doelgroep? Deze serie vlogs en prezi bieden heldere en praktische toepasbare inzichten.  

De voucher
5 / 6

Het bespreken van kwetsbare situaties tijdens de eerste 1000 dagen

De eerste 1000 dagen van een kind hebben een levenslang effect op hun gezondheid en welzijn. Als je in deze periode als professional een kwetsbare situatie signaleert, hoe maak je deze bespreekbaar? Dit overzicht biedt een reeks inspirerende voorbeelden van succesvolle instrumenten en aanpakken. 

De voucher
6 / 6

Training ‘Signaleren en Bespreekbaar maken Relatie OuderKind’

Hoe creëer je een veilige relatie tussen ouder en kind? En welke rol kan je hierin spelen als professional uit het zorg- en welzijnsdomein? Hierover gaat de training  ‘Signaleren en Bespreken van Relatie Ouder-Kind’. Er is nu een training voor zowel hbo- als mbo-professionals. Een praktische waaier bevat een handzaam naslagwerk.

De voucher

Artikelen

Bekijk meer artikelen

Contact

Patty Proost

Senior programmamanager
onbedoeldezwangerschap [at] zonmw.nl

Elsbeth van der Ven

Senior programmamanager
versterkingvsv [at] zonmw.nl

Esther Lodeweegs - van Amelsvoort

Programmamanager
zwangerschap_en_geboorte [at] zonmw.nl

Marjan de Smit

Programmasecretaris Jeugd
Bigdata-kansrijkestart [at] zonmw.nl