Essentiële zorg

Essentiële zorg draagt bij aan het fysiek, psychisch en sociaal welbevinden door het ontwikkelen van een positieve relatie en vertrouwensband met de cliënt/patiënt en zijn of haar naasten. Voor de projecten die wij financieren, is essentiële zorg gedefinieerd als:

• het voorkomen van ziekte door preventie
• het verrichten van activiteiten gericht op herstel of gezondheid
• het ondersteunen bij het omgaan met de gevolgen van ziekte of handicap en het bijdragen aan autonomie van de cliënt/patiënt

Essentiële zorg, is niet sectorgebonden maar geldt overal - van de acute zorg, langdurige zorg, geestelijke gezondheidzorg en gehandicaptenzorg tot palliatieve zorg - en in alle levensfasen - van pasgeborene tot de oudste oudere.

Om te zorgen dat de uitkomsten direct bruikbaar zijn in de praktijk, worden de projecten in nauwe afstemming met de doelgroepen uitgevoerd. Met elkaar vormen de gehonoreerde projecten een netwerk waarin kennis en ervaringen worden gedeeld en waarin onderlinge samenwerking wordt bevorderd. Uiteindelijk leidt de door de projecten opgeleverde toepasbare kennis voor de praktijk tot een betere kwaliteit van de zorg. Daarnaast dragen de projecten ook bij aan de verduurzaming van de onderzoeks- en kennisinfrastructuur voor verpleging en verzorging, met als resultaat een verdere professionalisering van deze beroepsgroepen.

In 2023 starten 10 projecten die Evidence Based Practice (EBP) interventies in de essentiële zorg toepassen en inzicht geven in hoe dit de zeggenschapspositie van de beroepsgroep beïnvloedt:

Verpleegkundige zeggenschap in het gebruik van een dagboek op de intensive care afdeling (NAIDIC-study)
Hoofdaanvrager en projectleider: Margo van Mol Erasmus MC)
NAIDIC beschrijft, met kwalitatief en kwantitatief onderzoek, welke keuzes IC-verpleegkundigen maken voor de inhoud en tekst bij het schrijven in het dagboek. Hierbij worden zij gestimuleerd klinisch leiderschap en autonomie in te zetten voor een persoonsgerichte benadering.

Optimaliseren van de inzet van aandachtsvelders voor de preventie en behandeling van decubitus in het ziekenhuis: de CHAMPION-studie
Hoofdaanvrager: Monique van Dijk (Erasmus MC)
Projectleider: Lisette Schoonhoven (UMC Utrecht)
Om aandachtsvelders krachtiger in te kunnen zetten om vaker decubitus te voorkomen, evalueert de CHAMPION-studie in 2 academische centra een multimodale training.  

Toegepast onderzoek betreffende professionele autonomie in de verpleegkundige besluitvorming rond mictiezorg in het ziekenhuis (ARMICA)
Hoofdaanvrager en projectleider: Anja Bussink-Legters (Gelre ziekenhuizen)
In onderzoeksproject ARMICA, uitgevoerd door professionals van een ziekenhuis en van hogescholen, staat de implementatie van verpleegkundige professionele autonomie rond urine katheterzorg centraal.

ZEG: Zeggenschap voor Essentiële verpleegkundige zorG!
Hoofdaanvrager: Getty Huisman-de Waal (Radboudumc)
Projectleider: Hester Vermeulen (Radboudumc)
Het ZEG-project  versterkt verpleegkundigen om zeggenschap te ontwikkelen in evidence based zorg (met kwaliteitsstandaarden) bij pijn en slaap, met behulp van actieonderzoek in 2 teams in het ziekenhuis.

Gestructureerde transmurale en evidence-based verantwoordelijkheden voor verpleegkundigen bij proactieve zorgplannig in de (acute) ouderenzorg (STEERING ACP)
Hoofdaanvrager en projectleider: Marjon van Rijn (Amsterdam UMC)
Ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een gestructureerde, interprofessionele transmurale aanpak voor proactieve zorgplanning voor verpleegkundigen van de Wijkkliniek, met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden voor verpleegkundigen.

Nurses in the lead: verpleegkundig leiderschap en autonomie in bewegingsgerichte zorg in het ziekenhuis
Hoofdaanvrager: Janneke de Man-van Ginkel (LUMC)
Projectleider: Erwin Ista (Erasmus MC)
Een co-designbenadering gericht op het versterken van verpleegkundig leiderschap en autonomie voor de toepassing van bewegingsgerichte zorg (FCC: function focused care) in het ziekenhuis.

Overdracht aan bed en samen beslissen op de SEH
Hoofdaanvrager en projectleider: Christien van der Linden (HMC+)
Onderzoek naar de randvoorwaarden voor succesvolle implementatie van gedeelde besluitvorming (shared decision making, SDM) op de Spoedeisende Hulp en de effecten op patiënten-ervaringen en professionals.

Nurses on the move! Implementatie van verpleegkundige kwaliteitscouncils voor het evidence based verbeteren van essentiële zorg.
Projectleider: Marjolein Heemels (Maastricht UMC+)
Invoering van een werkwijze in de verpleegkundige afdelingscouncil (UPC) in het ziekenhuis om de verpleegkundige zeggenschap, evidence based practice vaardigheden en patiëntenparticipatie te vergroten met als ultieme uitkomst verbetering van de essentiële zorg.

Evidence based palliatieve zorg: ondersteuning van studenten en jong gediplomeerde verpleegkundigen met het EFPC-programma
Hoofdaanvrager en projectleider: Kim Verhaegh (Hogeschool Leiden)
Implementatie en evaluatie van een educatieve interventie (het EFPC-programma) waarbij student- en beginnende verpleegkundigen worden getraind in praktijkgerichte, evidence based palliatieve zorg vaardigheden en om zelfleiderschap effectief toe te passen in de praktijk.

Kiezen voor Veerkracht
Hoofdaanvrager en projectleider: Suzanne Metselaar (Amsterdam UMC)
In dit onderzoek testen 3 verpleegkundige teams op een IC, in een hospice en een verpleeghuis bewezen effectieve interventies die hun veerkracht kunnen versterken. Samen met de onderzoekers wordt bepaald wat voor effect dit heeft op hun veerkracht en de kwaliteit van zorg.

In 2022 zijn de eerste 5 projecten met financiering vanuit ons programma Verpleging en Verzorging van start gegaan met het wetenschappelijk onderbouwen van het verpleegkundig en verzorgend handelen op het thema essentiële zorg:

• Ontwikkeling en evaluatie van trainingsmodules voor (toekomstig) verpleegkundigen om patiënten met lage (digitale) gezondheidsvaardigheden te herkennen en effectief met hen te communiceren
  Projectleider: Stans Drossaert (Universiteit Twente)
  Onderzoek naar de kennis, opvattingen en aanpak van verpleegkundigen in het herkennen en ondersteunen van patiënten met lage (digitale) gezondheidsvaardigheden. Samen met alle betrokkenen (zoals Pharos en patiëntvertegenwoordigers) worden trainingsmodules ontwikkeld.
• Bevordering van fysieke gezondheid en leefstijlgedrag van patiënten met een ernstige psychische aandoening: een cluster-gerandomiseerd onderzoek naar de effectiviteit van de verpleegkundige GILL eHealth interventie
  Projectleider: Berno van Meijel (Amsterdam UMC, locatie VUmc)
  Binnen de setting van ambulante ggz-teams wordt onderzocht wat de effecten van e-health instrument GILL (Gezond in Lichaam en Leefstijl) zijn op de lichamelijk en psychische gezondheid van de cliënt en op de kwaliteit van leven.
• Data Gedreven Wijkverpleging – optimaliseren van zelfstandigheid van cliënten met wijkverpleging
  Projectleider: Bianca Buurman-van Es (Amsterdam UMC, locatie AMC)
  Ontwikkelen, testen en implementeren van een persoonsgerichte en datagedreven interventiestrategie, die bijdraagt aan zelfredzaamheid van ouderen in de wijkverpleging.
• SMetH Symptoom Management Essentiele zorg Thuis
  Projectleider: Everlien de Graaf (Universitair Medisch Centrum Utrecht)
  Verzorgenden en verpleegkundigen leren, samen met de verpleegkundig specialist en de huisarts, om de SMEtH interventie te gebruiken bij palliatieve zorg. Met deze interventie denken zorgprofessionals vanuit het gevoel van de patiënt stap voor stap na over oorzaken en oplossingen voor de gevolgen van een ongeneeslijke ziekte zoals pijn, slaapklachten en angst.
• Verpleegkundige en verzorgende competenties voor essentiële geriatrische zorg gericht op de autonomie van ouderen: ACCENT
  Projectleider: Petra Erkens (Universiteit Maastricht)
  Het hoofddoel van dit project is het bekrachtigen van verpleegkundigen en verzorgenden in hun gedrag, competenties en professionaliteit om de autonomie van de oudere cliënt centraal te stellen tijdens zorg bij dagelijkse levensverrichtingen (ADL).