Betere pijnstilling in de palliatieve zorg bij een gebroken heup

Een gebroken heup kan een teken zijn van verslechterende gezondheid, zelfs 10% van de patiënten overlijdt in de eerste maand na de heupfractuur, ongeacht de behandeling. Bij deze zeer kwetsbare patiënten kiezen we samen met de patiënt soms voor een niet-operatieve, palliatieve behandeling. Meestal overlijden mensen daarna snel. Het is dan belangrijk dat zij zo comfortabel mogelijk zijn.

Bij de niet-operatieve behandeling bij heupfractuur staan zorgverleners en patiënten voor verschillende uitdagingen. De meest gebruikte pijnstillers (tabletten en pijnpleisters) brengen vaak ongewenste bijwerkingen met zich mee. Ook kunnen patiënten ondanks de tabletten/pleisters nog steeds veel pijn ervaren bij bijvoorbeeld persoonlijke verzorging. Daarom is er dringend behoefte aan een alternatieve behandelmethode(n) voor pijnverlichting.

Het PEricapsular Nerve Group (PENG) block richt zich op het uitschakelen van de pijn geleidende zenuwen rondom het heupkapsel, waardoor effectieve pijnverlichting wordt geboden zonder dat de patiënt de motoriek verliest. De zenuwen die de motoriek van het been aansturen blijven intact. Het PENG block kan worden bereikt met een enkele injectie met fenol. Fenol maakt de zenuwen kapot en biedt zo langdurige pijnverlichting. Het is een eenvoudige procedure die potentieel grote voordelen biedt voor patiënten in de palliatieve fase.

In ons wetenschappelijk onderzoek 'De PENG-studie: evaluatie en implementatie van pijnstilling middels PEricapsular Nerve Group blokkade in de palliatieve zorg voor kwetsbare ouderen met een heupfractuur' worden patiënten en hun naasten betrokken bij het evalueren van de ervaringen met PENG. We doen een kwalitatieve studie naar de patiënten ervaringen. Deze ervaringen gebruiken we om de implementatie te verbeteren. Ook onderzoeken we met een landelijk cohort welke patiënten veel baat hebben bij PENG en welke patiënten dat minder hebben. Het is mogelijk dat de pijnstilling bijvoorbeeld bij bepaalde type botbreuken in de heup beter werkt dan bij anderen. Dit onderzoek helpt ons om te begrijpen welke factoren van invloed zijn op de effectiviteit van de behandeling, voor wie de behandeling het meest geschikt is, en hoe we deze zorg het beste kunnen implementeren in de Nederlandse zorgpraktijk. 

We doen ook onderzoek hoe we zorgverleners het beste kunnen instrueren rondom de plaatsing van PENG, en welke informatie van belang is, en hoe de palliatieve fase het beste logistiek vormgegeven kan worden. Al deze informatie gebruiken we voor een implementatiehandleiding die we gaan verspreiden in de Nederlandse ziekenhuizen.

Voor zorgverleners betekent de implementatie van PENG een verbetering van de zorgstandaard voor patiënten met heupfracturen bij een niet-operatieve behandeling in de palliatieve fase, omdat we het comfort van de patiënten verbeteren. Voor patiënten en hun naasten betekent dit een betere kwaliteit van leven in de palliatieve fase, en een betere kwaliteit van sterven.

Wij werken samen met zorgverleners uit verschillende disciplines, patiënten, en hun naasten bij de (door)ontwikkeling en implementatie van PENG. Samen zorgen we ervoor zorgen dat deze nieuwe vorm van pijnverlichting beschikbaar wordt voor iedereen die het nodig heeft.

Dit artikel staat in de nieuwsbrief Palliatieve Zorg, editie april 2024, over digitale gegevensuitwisseling in de palliatieve zorg. Wilt u de nieuwsbrief ontvangen? Meld u dan aan.