Sessie 6: Sociaal maatschappelijke dynamiek (zaal Cineac)

Het Coronavirus had bij kinderen en jongeren maar beperkt effect op hun fysieke welzijn; als ze al ziek werden was het in het algemeen mild en kortdurend. De effecten op hun mentale welzijn lijken echter groot te zijn. Tussen 2020 en 2023 hebben wij met 7 halfjaarlijkse metingen de mentale gezondheid in grote steekproeven van kinderen en jongeren gevolgd. De steekproeven bestonden uit kinderen en jongeren uit klinische populaties die zorg ontvangen in de kinder- en jeugdpsychiatrie en uit kinderen en jongeren uit de algemene populatie. Onze resultaten laten zien dat met name angst en depressieve problemen toenamen in het begin van de pandemie en dat deze problemen in mei 2023 nog steeds verhoogd waren. Mentale problemen tijdens de jeugd zijn een voorspeller voor latere problemen in het leven. Daarom is het belangrijk om de mentale gezondheid van kinderen en jongeren te blijven volgen en beleid en zorg hierop af te stemmen.

Spreker
Tinca Polderman, Vrije Universiteit Amsterdam

In deze bijdrage worden de resultaten van verschillende online- en veldonderzoeken gepresenteerd. Deze onderzoeken richten zich op welke communicatie-uitingen mensen het meest motiveren tot gedrag dat de besmetting met infectieziekten, specifiek COVID-19, tegengaat. Dit geldt zowel voor laag-risico scenario's (hoesten/niezen in de ellenboog, thuisblijven bij klachten) als voor hoog-risico scenario's (1,5 meter afstand houden, thuisblijven na een positieve test). Uitingen zijn ontwikkeld in samenwerking met communicatiedeskundigen van o.a. VWS, RIVM, en grote gemeenten. Er is onderzocht hoe variatie in de inhoud van communicatie-uitingen en herhaalde blootstelling hun effect beïnvloedt. Daarnaast is zowel communicatie voor massamediale verspreiding als communicatie op locatie bij universiteiten, HBO- en MBO-opleidingen, en op straat in Amsterdam, onderzocht. Er is ook gekeken naar effecten afhankelijk van leeftijd, opleiding, sekse en etnische achtergrond, evenals kenmerken zoals gezondheidsstatus, vertrouwen in de overheid en kennis. Tot slot worden argumenten besproken van mensen die zich niet aan de maatregelen willen houden.

Spreker
Amy van der Heijden, Universiteit van Amsterdam
Anne Vos, Vrije Universiteit Amsterdam

De Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19 is bedoeld om effecten van de COVID-19 pandemie op het welzijn van de Nederlandse bevolking in kaart te brengen. Hiervoor worden sinds september 2021 vragenlijsten afgenomen, huisartsenregistratie bestudeerd, kwalitatief onderzoek gedaan, systematische literatuur reviews en meta-analyses uitgevoerd. De effecten van COVID-19 infectie en pandemie zijn nog altijd zichtbaar in de Nederlandse populatie, bijvoorbeeld in het uitblijven van herstel in mentale gezondheid van de jeugd en in Long covid diagnoses. De COVID-19 pandemie heeft bestaande problemen blootgelegd en kwetsbaren kwetsbaarder gemaakt. Er zijn nog mogelijkheden om de lange termijneffecten van de pandemie en diens maatregelen te mitigeren, maar ook om te leren van deze effecten voor toekomstige pandemieën. Bij toekomstige pandemieën is het direct en voortdurend monitoren van welzijn, naast infectieziekte verspreiding en gedrag, belangrijk om onbedoelde neveneffecten van  maatregelen mee te wegen en waar mogelijk te beperken.

Spreker
Elske Marra, RIVM

Gedrags- en sociaalwetenschappelijke methoden en kennis kan van groot belang zijn bij paraatheid en response voor pandemieën en andere crises. In deze presentatie geeft prof. Marijn de Bruin (Radboudumc, consortium chair) een kort overzicht van het onderzoek dat wordt gedaan door het Be-Prepared Consortium. BePrepared doet mixed-methods onderzoek op 4 hoofdthema’s: Veerkracht en betrokkenheid van burgers, gemeenschappen en organisaties; Preventiegedrag, determinanten en interventies; Effectieve advisering van politiek, beleid en praktijk; en het versterken van onderzoeksmethoden.

Spreker
Marijn de Bruin, Radboud Universiteit