Blog 1: 'Zo-Dichtbij is een schoolvoorbeeld van co-creatie'

'Het idee van Zo-Dichtbij ontstond tijdens mijn promotietraject aan de TU Delft, dat ik in 2016 afrondde met het proefschrift Developing a Service Platform for Health and Wellbeing in a Living Lab Setting. In mijn onderzoek stond het ontwerpen en evalueren van een platform centraal als mogelijke oplossing om mensen zo lang mogelijk zelfstandig in hun vertrouwde omgeving te laten wonen.

Inmiddels is de kern van het idee gerealiseerd. Met ondersteuning vanuit het programma Active & Assisted Living (AAL) ontwikkelden we een digitaal kluisje waarin burgers hun sociale- en zorggegevens kunnen opslaan en waarvan ze zelf de sleutel stevig in handen houden. Ze bepalen dus zelf met wie ze welke gegevens delen. Dat kan de mantelzorger zijn, de wijkverpleegkundige, maar ook degene die het keukentafelgesprek voert.

Al tijdens mijn promotietraject kwam ik in contact met Ad Blom, innovatiemanager bij zorgaanbieder Pieter van Foreest. Onze visies bleken naadloos op elkaar aan te sluiten en gaandeweg werd duidelijk dat Zo-Dichtbij van waarde kon zijn als intake- en evaluatie-instrument voor de thuiszorg. Het subsidieprogramma SET (Stimuleringsregeling E-Health Thuis) bleek een uitgelezen mogelijkheid om samen met zorgverzekeraar DSW te werken aan een opschalingsplan voor de regio’s Westland, Oostland, Midden Delfland en Delft.

Uiteraard verliep dit niet zonder slag of stoot. Het invoeren van een innovatie als Zo-Dichtbij kost eerst tijd voordat het tijd oplevert. Tegelijkertijd was er huiver om de drukbezette zorgprofessionals nóg meer te belasten. Het kostte overtuigingskracht om te laten zien: ‘What’s in it for me?’. Maar zoals Ad Blom het omschreef: 'Innovatie is als varen in de mist’. En het resultaat mocht er zijn: eind 2019 lag er een gedegen opschalingsplan rondom ‘Intake nieuwe stijl’ dat we konden indienen bij ZonMw/RVO. De vreugde was dan ook groot toen onze aanvraag in februari 2020 werd gehonoreerd.

En toen… kwam corona. Wat een domper voor de hele ploeg. Zorgvuldig opgestelde plannen moesten we halsoverkop herzien, planningen aanpassen, sessies afzeggen. Ondanks alle ‘anderhalvemeter’ restricties was het belangrijk om zowel de huidige aanpak binnen de thuiszorg als de gewensite situatie (hoe kan het anders?) in kaart te brengen. Zonder deze inzichten was het onmogelijk om gericht te starten met de implementatie en opschaling van Zo-Dichtbij binnen Pieter van Foreest.

We vroegen veel van ieders improvisatievermogen. Om een voorbeeld te geven: ondanks het feit dat de zorg extreem onder druk stond, bleven de zorgprofessionals zich inzetten. Ze stelden zelfs voor om extra focusgroepsessies te houden. Dat bewijst voor mij 2 dingen. Ten eerste dat ze geloven dat Zo-Dichtbij echt een verbetering is voor de klant – die voor hen heilig is. En ten tweede dat ze ervan overtuigd zijn dat Zo-Dichtbij de administratieve druk fors zal verminderen – die is hen een doorn in het oog.

Inmiddels hebben we ons project afgerond en na een jaar buffelen zijn we enorm trots dat Pieter van Foreest ‘Intake nieuwe stijl’ heeft omarmd als nieuwe werkwijze. De cliënt vult nu voorafgaand aan het eerste huisbezoek een digitale zelfcheck in, zodat de zorgprofessional veel gerichter het gesprek in kan om de juiste zorg te leveren. Deze werkwijze scheelt veel tijd, frustratie en dubbel werk, waardoor de zorgprofessionals meer ruimte hebben voor het leveren van warme zorg en de cliënt tegelijkertijd de regie houdt.

Weliswaar ben ik de motor achter het project, maar Zo-Dichtbij is vooral een schoolvoorbeeld van co-creatie. Zonder de inzet van Pieter van Foreest met hun kerngroep aan zorgverleners en zonder de robuuste techniek van West IT en MEDrecord hadden we dit avontuur niet tot een goed einde kunnen brengen. Nu dankzij DSW ook de duurzame bekostiging is gewaarborgd, staat niets verdere opschaling in de weg. Gestaag werken we verder aan mijn droom: dat onze sociale innovatie een nutsvoorziening wordt, net zoals gas, water en elektriciteit.’