Via voeding immuunfunctie versterken

Het internationale METARYL-project
Metabool syndroom, een verzameling van risicofactoren zoals hoge bloeddruk, overgewicht en verhoogde bloedsuikerspiegel, neemt wereldwijd toe. Patiënten met metabool syndroom hebben niet alleen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, maar ook op verminderde immuunfuncties, wat leidt tot een hoger risico op wondinfecties (Secondary Surgical Site Infections, SSI). Dit risico is bijzonder hoog na operaties die het darmkanaal betreffen, zoals maagverkleinende operaties. Deze wondinfecties kunnen levensbedreigend zijn. Wouter de Jonge van Amsterdam UMC en projectleider van het METARYL-project vertelt in dit artikel hoe het aminozuur tryptofaan via voeding kan bijdragen aan verbeterde immuunfuncties en wondgenezing bij patiënten die een maagverkleining hebben ondergaan.

Het belang van tryptofaan

Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat in veel voedingsmiddelen voorkomt. Het kan worden omgezet in stoffen die het immuunsysteem positief kunnen beïnvloeden. De Jonge: “In onze studie onderzoeken we de functie van het essentiële aminozuur tryptofaan als manier om via voeding de immuunfunctie te versterken. Eiwitrijke voedingsmiddelen leveren tryptofaan, dat kan worden afgebroken tot “indoolderivaten” die kunnen binden met de arylhydrocarbonreceptor (AhR). Deze receptor speelt een cruciale rol in het herstel van darmepitheelweefsel en verbetering van wondgenezing na infecties.”

Minder medicijngebruik

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het metabool syndroom gepaard gaat met een verminderde productie van stoffen die binden met AhR door de darmmicrobiota, wat leidt tot een verminderde activatie van AhR. Daarentegen draagt een verhoogde activatie van AhR bij aan het herstel van beschadiging aan het darmepitheel, de cellaag van de darmwand, en het verbetert de wondgenezing na wondinfecties bij darmkanker operaties. 

“Het herstellen van de AhR-signaaltransductie heeft in diermodellen al geleid tot verbeteringen in de darmbarrière en insuline gevoeligheid, waarmee het gevolg van diabetes verminderd wordt,” legt de Jonge uit. “Zoveel mensen lijden aan metabool syndroom. Het onderzoek wijst erop dat het gebruik van (eiwitrijke) voeding als therapie, een medicijnvrije verbetering kan geven.” Het METARYL-project onderzoekt hoe de consumptie van tryptofaan via voeding kan bijdragen aan het verbeteren van de chirurgische behandeling bij patiënten met metabool syndroom. Dit omvat onderzoek naar de effecten van tryptofaan-supplementatie op de darmmicrobiota, de AhR-activiteit, en uiteindelijk de klinische resultaten na chirurgische interventies.

Zoveel mensen lijden aan metabool syndroom. Het onderzoek wijst erop dat het gebruik van (eiwitrijke) voeding als therapie, een medicijnvrije verbetering kan geven.
Wouter de Jonge
Projectleider METARYL-project, Amsterdam UMC

Innovatieve methodologie

In samenwerking met partners in Duitsland wordt een klinische trial opgezet, waarin wordt onderzocht of tryptofaan ook positieve effecten heeft bij patiënten die een maagverkleinende operatie ondergaan. “Daarnaast is een deel van de studies een state of the art ‘single cell RNA sequencing’-studie waarin we ontstoken vetweefsel analyseren. Hiermee proberen we te begrijpen wat de rol van buikvet is in het proces van metabool syndroom,” vertelt de Jonge.

Toekomstige publicatie en internationale samenwerking

De onderzoekers zijn van plan hun bevindingen te publiceren in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Gut’. De Jonge: “Veder verloopt de samenwerking met Duitse en Franse partners voortreffelijk. De Duitse en Franse partners voeren de tryptofaan metabieten- en microbioomanalyses uit, alsmede de klinische trial. We hebben onze eerste consortium meeting gehad en we hebben maandelijks contact.”