Hoe mentoring de verpleging en verzorging verder kan brengen

Persoonlijk vind ik het altijd interessant om even in de geschiedenisboeken te duiken om te achterhalen waar beroepen, opvattingen en rollen hun oorsprong hebben. Zo kwam ik tegen dat ‘mentor’ raadgever betekend en terug te herleiden is tot de Griekse mythologie. In het beroemde werk van Homerus ‘de Odyssee’ was Mentor de raadgever en vertrouweling van Odysseus, en een oude wijze man die een jongeling begeleidde in moeilijke tijden.

Ik heb in mijn carrière best wat mentoren gekend. Dit werd mij pas duidelijk toen ik meer bewust over het mentorschap na ging denken. Eigenlijk was mijn eerste mentor al in beeld toen ik net klaar was met de HBO-V. Ik keek enorm op tegen een verpleegkundige op de afdeling Cardiologie waar mijn loopbaan begon. Een hardwerkende, kritische en heel adequate collega die altijd precies wist wat te doen - ook in acute situaties. Vertoon van sterk verpleegkundig leiderschap en voor een beginnend verpleegkundige als ik, echt een collega die je als novice graag naast je hebt staan. 

Verschillende rolmodellen volgden in mijn verdere ontwikkeling als verpleegkundige en verpleegkundig specialist. Personen waar ik stuk voor stuk tegen op keek, vaak met jaren ervaring, veel kennis en een duidelijke mening. Rolmodellen die ik nodig had om mij aan op te trekken, om mezelf aan te spiegelen en om mee te sparren. Tijdens mijn promotietraject waren er tal van mentoren, niet in de laatste plaats mijn team van (co)promotoren. De tips ‘keep it simple’ en dat ik ‘vooral niet moest vergeten te genieten van de lange reis van een promotietraject’ geef ik maar al te graag door aan de promovendi die ik nu, op mijn beurt, mag begeleiden.

De kracht van LMNR 3.0 zit hem ook zeker in de mentoring. De 10 deelnemers aan het programma hebben stuk voor stuk zelf een mentor (veelal een lector of hoogleraar) mogen kiezen en benaderd aan het begin van het programma. Mijn mentor woont in het buitenland en hoewel we elkaar nog nooit ‘live’ hebben ontmoet zijn de lijntjes kort en voeren we met enige regelmaat goede gesprekken. Het is belangrijk en heel fijn om iemand die in dezelfde carrièrefase heeft gezeten, te bestoken met (lastige) vragen over keuzes die gemaakt moeten worden; wat zijn belangrijke stappen om te maken en waar zeg je nee tegen? Deze vragen kan ik voorleggen aan mijn mentor die niet alleen een voorbeeldfunctie heeft maar ook een vertrouwenspersoon is, iemand bij wie ik mij kwetsbaar durf op te stellen en bij wie ik eerlijk aan kan geven dat ik het soms even niet meer weet. Vanuit de mentor komt ook af en toe een kritische noot, heel belangrijk want daarmee wordt de vinger soms exact op de zere plek gelegd, deze kritische blik maakt dat ik goed doordachte keuzes maak en scherp blijf. Kortom het is een rijkdom om twee jaar lang op een verpleegkundig leider van zo’n kaliber te mogen steunen. 

In het UMCG, waar ik zowel in onderzoek als praktijk werk, werken we op dit moment hard aan het opzetten van een platform voor verpleegkundig onderzoekers. Door het organiseren van maandelijkse bijeenkomsten willen we leren van elkaars ervaringen en sparren over onderzoeksideeën met als doel om samenwerking in onderzoek te stimuleren en verder te groeien. Ook bij de ontwikkeling van dit platform kiezen we heel bewust voor mentoring. De mentor; een gepromoveerd verpleegkundige of promovendus begeleidt de mentee; een startende verpleegkundig onderzoeker. Omdat de functie van verpleegkundig onderzoeker nog vrij nieuw is in ons ziekenhuis, verwachten we dat mentoring van grote waarde zal zijn in de ontwikkeling van deze functie. Onder de voorwaarde van een gelijkwaardige relatie tussen mentor en mentee kan de mentor advies geven op basis van zijn eigen kennis en ervaring en als klankbord dienen voor de mentee. 

Terugkijkend op mijn eigen traject als deeltijd-promovendus in combinatie met mijn baan als verpleegkundig specialist, was het af en toe best pionieren. Ik was niet alleen de enige in mijn team met wetenschappelijke ambities maar ook de eerste. Niet eerder was een verpleegkundig promovendus mij voorgegaan. Hoewel pionieren veel vrijheid geeft, is de keerzijde dat je je af en toe ook best eenzaam kunt voelen. Juist op dat soort momenten kan een mentor, bij wie je terecht kan met vragen en onzekerheden, van grote meerwaarde zijn.

Hoewel geen grijze oude man, hoop ik stiekem ondertussen zelf ook een rolmodel te zijn en in mijn rol als mentor promovendi en beginnend verpleegkundig onderzoekers te ondersteunen in hun leerproces. Samen staan we sterker, kunnen we groeien en komen we verder met de academisering van ons vak.