Mindfulness therapie in de strijd tegen chronische darmontstekingsziekten

Inzet van leefstijlgeneeskunde in de curatieve zorg
Chronische darmontstekingsziekten hebben grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten. Projectleider Marloes Huijbers onderzoekt de meerwaarde van een mindfulness training. Ze bekijkt wat het effect van zo’n training is op de mentale (en fysieke) gezondheid van patiënten met inflammatoire darmziekten. Denk aan het effect op stress, vermoeidheid en slaap.

Ongeveer 90.000 patiënten in Nederland hebben de ziekte van Crohn of Colitis ulcerosa. Dit zijn bekende voorbeelden van chronische darmontstekingsziekten, ofwel inflammatoire darmziekten.

Psychische klachten beïnvloeden mogelijk chronische darmontstekingsziekten

De zorg voor mensen met inflammatoire darmziekten is voornamelijk gericht op de lichamelijke kant van de ziekte. Met medicatie en soms operaties wordt geprobeerd de ziekte onder de duim te houden.

Marloes: “Maar we weten ook dat veel van deze patiënten kampen met psychische klachten zoals stress, angst of somberheid. Mogelijk hebben deze psychische klachten ook een ongunstig effect op de ziekte zelf. Wij vinden het daarom enorm belangrijk dat er meer aandacht komt voor deze psychische klachten en denken dat mindfulness training een passende interventie kan zijn om deze patiënten daarin te ondersteunen”

“De vele aanmeldingen, waardoor we binnen 1 jaar ons streefaantal deelnemers hadden behaald, wijst op een duidelijke behoefte aan dergelijke interventies bij deze doelgroep!”

Onderzoek van slaap, als factor bij vermoeidheid, stress en piekeren

Vermoeidheid is een belangrijke klacht bij inflammatoire darmziekten. In eerdere onderzoeken is vermoeidheid vaak wel meegenomen als subjectieve maat, dus middels zelfrapportage, maar ontbreken de objectieve gegevens over slaap.

“In ons onderzoek worden objectieve slaapmetingen gebruikt gebaseerd op EEG, zogenaamde ‘headbands’. Op die manier kunnen we de kwaliteit en kwantiteit van de slaap onderzoeken als mogelijke factoren bij vermoeidheid én de samenhang met andere factoren zoals stress, piekeren, of lichamelijke parameters zoals ontstekingswaarden”, aldus Marloes.

“Naast de klinische effectiviteit van de mindfulness interventie kijken we ook naar het bredere plaatje: hoe zit het met de kosteneffectiviteit en hoe zouden we deze interventie het beste kunnen implementeren in de gezondheidszorg? Het project kenmerkt zich daarom door een brede, multidisciplinaire aanpak”

Samenwerking

Het Radboudumc (Centrum voor Mindfulness, afdeling Psychiatrie) en het Jeroen Bosch Ziekenhuis (Maag-Darm-Leverziekten) coördineren het onderzoek.

We voeren het onderzoek uit in vier ziekenhuizen. Vanuit deze ziekenhuizen zijn de Maag-Darm-Leverziekten betrokken:

  • Radboudumc
  • Jeroen Bosch Ziekenhuis
  • Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
  • Rijnstate Ziekenhuis

We werken daarnaast samen met:

  • Donders Sleep & Memory lab van het Donders Instituut
  • UMC in Groningen
  • Patiëntenvereniging Crohn & Colitis NL

De inzet van leefstijlgeneeskunde in de curatieve zorg

Een gezonde leefstijl is belangrijk om gezond te blijven en verkleint de kans op chronische aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten en diabetes. Kunnen we leefstijl ook inzetten alsmedicijn? Om dit te achterhalen, doen 10 projecten klinisch medisch onderzoek naar leefstijlgeneeskunde. Dit doen ze vanuit de programmalijn Innovatie (Preventieprogramma).